Οι Μαορί

      

Μαορί ή Μάορι (Maori) είναι το όνομα ιθαγενούς πληθυσμού της Νέας Ζηλανδίας και της γλώσσας του.

Η λέξη maori σημαίνει «κανονικός» ή «κοινός» στην Μαορί γλώσσα και διακρίνει τα θνητά όντα από τους θεούς. 

Οι Μαορί της Νέας Ζηλανδίας ισχυρίζονται ότι όταν οι πρόγονοί τους ήρθαν νότια στα νησιά της Πολυνησίας (2.000 μίλια βορειο-ανατολικά της Ν.Ζ.) , είκοσι με τριάντα γενιές πριν (1.000 τουλάχιστον χρόνια, αν όχι περισσότερο), κάποιοι από αυτούς, συνέχισαν νοτιότερα,όπου και εγκαταστάθηκαν. Πιστεύουν ότι το Νότιο Σέλας(Aurora Australis) ήταν αντανακλάσεις στον ουρανό από τεράστιες φωτιές που άναβαν οι απόγονοι αυτών των αρχαίων ταξιδευτών, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να επικοινωνήσουν με τους μακρινούς τους συγγενείς στα νησιά της Πολυνησίας, ελπίζοντας ότι θα έρθουν να τους διασώσουν από την παγωμένη τους κατοικία. 

Η θρησκεία των Μαορί είναι στενά συνδεδεμένη με τη φύση και τους προγόνους, και όλα τα πράγματα θεωρείται πως έχουν μια δύναμη ζωής ή mauri, αφού όλα τα ζώντα όντα συνδέονται από μία κοινή καταγωγή μέσω της whakapapa ή γενεαλογίας. Μερικοί άνθρωποι ή αντικείμενα περιέχουν mana - πνευματική δύναμη ή ουσία.

Οι Μαορί έχουν τα δικά τους πιστεύω για τη δημιουργία του κόσμου. Στην αρχή υπήρχε μόνο κενό, ώσπου εμφανίστηκε ένας ανώτατος δημιουργός που έπλασε το Ράντζι, που ήταν ο ουρανός, και τη γυναίκα του την Πάπα, η γη. Αυτοί ήταν τόσο αγαπημένοι που βρίσκονταν σε συνεχή εναγκαλισμό και αρνιόνταν να αφήσουν ο ένας τον άλλο. Έτσι το φως δεν έφτανε στη γη καθώς το εμπόδιζε ο Ράντζι. 


Από την ένωση τους γεννήθηκε ο Τανγκαρόα, ο θεός της θάλασσας από τον οποίο κατάγονται οι ωκεανοί και τα ψάρια, ο Τάνε, ο θεός του δάσους από τον οποίο κατάγονται όλα τα πτηνά, ο Ρόνγκο που είναι ο θεός των ειρηνικών δραστηριοτήτων και της γεωργίας και ο Ταουχίρι, ο θεός των ανέμων. Αυτά τα παιδιά παρέμεναν στριμωγμένα και μέσα στο σκοτάδι, ανάμεσα στους γονείς τους και πάλευαν για να αποδράσουν. 

 

Πέρασε ο καιρός και τα παιδιά μεγάλωσαν και άρχισαν να συζητούν μεταξύ τους για την άσχημη θέση τους. Ο Τανγκαρόα πρότεινε να σκοτώσουν τους γονείς τους και να ξεφύγουν. Οι άλλοι δεν συμφώνησαν και τελικά ο Τάνε, ο πιο θαρραλέος από όλους, πρότεινε να τους χωρίσουν. Προσπαθώντας να βγει στο φως κατάφερε μετά από πολλά χρόνια να διαχωρίσει τους γονείς του τοποθετώντας τους στη σημερινή τους θέση.

Τότε το φως κατάφερνε να φτάνει στη γη και η γη έγινε πράσινη ενώ ο Τάνε δημιούργησε τον ήλιο και τη σελήνη και διακόσμησε τον ουρανό με άστρα.
Μετά ο Τάνε δημιούργησε την πρώτη γυναίκα, την Χίνε, και την παντρεύτηκε και τα παιδιά τους ήταν οι πρώτοι Μαορί. Ο Ράντζι και η Πάπα όμως ήταν δυστυχισμένοι και νοσταλγούσαν τόσο ο ένας τον άλλον που συνέχεια κλαίγανε. Τα δάκρυα του Ράντζι είναι η βροχή που έφτιαξε τη θάλασσα και τα ποτάμια, ενώ η ομίχλη είναι τα δάκρυα της Πάπα.Ο Ταουχίρι νευριασμένος από τη συμπεριφορά των γονιών του τους απείλησε ότι θα είναι αντιμέτωποι για πάντα με την οργή και τα νεύρα του.
Οι Μαορί της Νέας Ζηλανδίας πιστεύουν ότι η ψυχή επιστρέφει στη γη, μετά το θάνατο, με τη μορφή της πεταλούδας.
    
Όλα τα πρωταρχικά αυτά στοιχεία της παράδοσής τους αποτυπώνονται πολύ καλά στο χάκα (haka) ένα από τα πολλά είδη ομαδικού χορού ή παράστασης. Εκτελούνται διάφορα χάκα σε σχέση με την περίπτωση. Υπάρχουν χάκα τραγουδιού και χαράς, και πολεμικά χάκα. Υπάρχουν διάφορου τύποι πολεμικού χάκα - ένα που εκτελείται χωρίς όπλα, συνήθως για να εκφράσει δημόσια ή ιδιωτικά αισθήματα, είναι γνωστό ως "haka taparahi". Ένα άλλο, το peruperu, εκτελείται με όπλα. Σε παλαιότερες εποχές, το περουπέρου εκτελείτο πριν από τη μάχη. Σκοπός του ήταν να επικληθεί τον θεό του πολέμου και να προειδοποιήσει τους εχθρούς για τη μοίρα που τους περίμενε. Περιλάμβανε άγριες εκφράσεις προσώπου και γκριμάτσες, το βγάλσιμο της γλώσσας, φούσκωμα των ματιών, γρυλίσματα και κραυγές, και το κούνημα των όπλων. Αν το χάκα δεν εκτελείτο με πλήρη ομοφωνία, αυτό θεωρείτο κακός οιωνός για τη μάχη. Συχνά οι πολεμιστές πήγαιναν γυμνοί στη μάχη,"ντυμένοι" μόνο με τα απίθανα τατουάζ σε όλο τους το σώμα και μία πλεκτή από λινάτι ζώνη γύρω από τη μέση. Σκοπός των πολεμιστών ήταν να σκοτώσουν όλα τα μέλη από την εχθρική πολεμική ομάδα, ώστε να μην παραμείνει κανείς επιζών που να πάρει εκδίκηση. Στο σημερινό περιβάλλον ωστόσο, το χάκα εκτελείται ως σημάδι σεβασμού για εκλεκτούς επισκέπτες, ή για να εκφράσει την σημαντικότητα της περίστασης.

  

Ζωγραφική
Οι Μαορί εμπνεύστηκαν για τα περισσότερα σχέδιά τους από τον εκπληκτικό μίσχο της φτέρης.