ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ /ΑΡΙΘΜΟΣ Φ /ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ FIBONACHI

ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ

Ο Πυθαγόρας υποστήριζε ότι αποτελεί μια από τις κρυμμένες αρμονίες της φύσης. Ο Ικτίνος τη χρησιμοποίησε στην κατασκευή του Παρθενώνα και ο Ντα Βίντσι στα υπέροχα γυμνά του. Κανένας όμως δεν μπορούσε να φανταστεί ότι χαρακτηρίζει τη μορφή φυσικών σχηματισμών σε όλες τις κλίμακες των μεγεθών, από τις μικρότερες, όπως είναι τα όστρακα, ως τις μεγαλύτερες, όπως είναι οι κυκλώνες και οι γαλαξίες. Πρόκειται για τη Χρυσή Τομή.

Οι αρχαίοι έλληνες μαθηματικοί, με τη γνωστή αδυναμία τους στην τελειότητα της αρμονίας, είχαν δώσει ξεχωριστή σημασία στη διαίρεση ενός ευθύγραμμου τμήματος σε «μέσο και άκρο λόγο».Ο αριθμός αυτός ονομάστηκε από τους αρχαίους Χρυσή Τομή ή θεία αναλογία και ισούται, περίπου, με 1,62. Κατά τους αρχαίους Έλληνες η Χρυσή Τομή διαιρούσε μια γραμμή με τον τελειότερο αισθητικά τρόπο, και για τον λόγο αυτόν ο Πλάτωνας θεωρούσε ότι ο αριθμός αυτός βρίσκεται στον υπερουράνιο τόπο. 

Πέρα όμως από τη διαίρεση ευθύγραμμων τμημάτων, η Χρυσή Τομή παίζει σημαντικό ρόλο στην αισθητική των επιφανειών. H σημασία της Χρυσής Τομής όμως δεν περιορίζεται στις καλές τέχνες, όπως ίσως θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς εκ πρώτης όψεως. Οι πραγματικά ενδιαφέρουσες εφαρμογές ξεκινούν από την κατασκευή, με τη βοήθεια της Χρυσής Τομής, ενός άλλου γεωμετρικού σχήματος, που ονομάζεται Λογαριθμική Σπείρα. H κατασκευή αυτή βασίζεται στην ακόλουθη ιδιότητα των «χρυσών» ορθογωνίωνΟ ΧΡΥΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Φ είναι δηλαδή ίσος με

Φ= 1,618034 ... ισχύει και ότι .. 1/Φ=0,618034
Και μάλιστα τα δεκαδικά συνεχίζονται χωρίς καμία περιοδικότητα - επανάληψη των ψηφίων τυχαία και "χρυσά" .

Ετυμολογία ρόδακας < καθαρεύουσα ρόδαξ < ρόδον. Ουσιαστικό ρόδακας αρσενικό: ακτινωτό διακοσμητικό σχήμα

Μοτίβα στη λαϊκή τέχνη

Μοτίβα στη λαϊκή τέχνη

Είναι αδύνατο να επιχειρήσει κανείς να περιγράψει όλα τα διακοσμητικά θέματα που απαντώνται στα παραδοσιακά υφαντά.Κάθε τι που υφαίνεται έχει την σημασία και τον συμβολισμό του. Ιδιαίτερα δε όταν πρόκειται για υφάντα που σηματοδοτούσαν σημαντικές στιγμές στην ζωή των ανθρώπων. Όλα τα διακοσμητικά θέματα έχουν συμβολική σημασία π.χ. η ποδιά που χαρίζει η πεθερά στη νύφη, οι κουβέρτες των νεονύμφων, η ποδιάτης  εγκύου κ.ά. Πολλές φορές το ίδιο μοτίβο περιγράφεται με διαφορετικό όνομα

Συμβολικό θέμα είναι το λεγόμενο "κλειδί", σιγμοειδές σχέδιο, γιατί κατά μία εκδοχή παραπέμπει στο κλειδί της Πόλης και κατά μία άλλη θυμίζει τα μεγάλα κλειδία που εχούν τα σπίτια,ενώ τέλος είναι το σύμβολο του δέσμου και της ψυχικής ένωσης.

Υπάρχουν και αδιακόσμητα υφαντά για πιο απλές καθημερινές ανάγκες.Υπάρχουν άπειρες παραλλαγές των βασικών κοσμημάτων,και άπειρες ονομασίες για το ίδιο θέμα.Τα διακοσμητικά μοτίβα όπως και οι φόρμες δεν εξελίσσονται γρήγορα.Για την ακρίβεια κάθε τι που παραδίδεται απο γενία σε γενία πολύ λίγο διαφοροποιείται.

Σχηματοποιημένα γεωμετρικα κοσμήματα είναι τα κτενοειδή μοτίβα (αγκάθια),οξυκόρυφα τρίγωνα που ονομάζονται πριόνα, ανεστραμμένα τρίγωνα(γλάστρες ή ελένια), σχήμα αλυσίδας.

Συμβολικό θέμα είναι το λεγόμενο "κλειδί", σιγμοειδές σχέδιο , γιατί κατά μια εκδοχή παραπέμπει στο κλειδί της Πόλης και κατά μια άλλη θυμίζει τα μεγάλα κλειδιά που είχαν τα σπίτια , ενώ τέλος είναι το σύμβολο του δεσμού και της ψυχικής ένωσης .

Πιο απλή διακόσμηση είναι η ριγωτή. Υπάρχουν και αδιακόσμητα υφαντά για πιο απλές καθημερινές ανάγκες. Υπάρχουν άπειρες παραλλαγές των βασικών  κοσμημάτων, και άπειρες ονομασίες για το ίδιο θέμα. τα διακοσμιτικά μοτίβα όπως και οι φόρμες και οι τεχνικές δεν εξελίσονται γρήγορα.

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Μπρίνιας

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Μπρίνιας