Σελιδες

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Μάνταλα, μυστική γεωμετρία και τέχνη


Η λέξη μάνταλα συναντάται στ' αγγλικά λεξικά και στις εγκυκλοπαίδειες ως γεωμετρικά σχέδια που συμβολίζουν το  Σύμπαν και η χρήση του όρου αναφέρεται τόσο από τους Βουδιστές, όσο και από τους Ινδουιστές. Η σχετική ιδέα της μάνταλα όμως, ξεκίνησε πολύ πριν υπάρξει  η Ιστορία. Στην πρώιμη Ινδική θρησκεία, στην Rig Veda και στην με αυτήν φιλολογία, η μάνταλα είναι ένας όρος για το κεφάλαιο, για μια συλλογή από μάντρας ή στίχους από ύμνους των Βεδικών τελετουργικών, ίσως από την αίσθηση της κυκλικότητας, όπως συμβαίνει στα τραγούδια. Το σύμπαν πιστεύονταν πως προέρχεται από αυτούς τους ύμνους, που οι ιεροί ήχοι τους περιείχαν τα γενετικά πρότυπα των πλασμάτων και των πραγμάτων τόσο, που είναι ξεκάθαρη η αίσθηση της μάνταλα ως κοσμικό μοντέλο.

Η λέξη μάνταλα, από μόνη της, προέρχεται από τη ρίζα manda, που σημαίνει ουσία, στην οποία προστέθηκε η κατάληξη la, που σημαίνει εμπεριέχον. Σαν εικόνα, μια μάνταλα μπορεί να συμβολίζει τόσο το νου όσο και το σώμα του Μπούντντχα. Στον εσωτερικό Βουδισμό, η αρχή της μάνταλα είναι η παρουσία Μπούντντχα μέσα σε αυτή, αλλά οι  εικόνες των θεοτήτων δεν είναι σημαντικές. Μπορούν να εμφανίζονται είτε ως τροχός, είτε ως δέντρο, κόσμημα ή σε οποιαδήποτε συμβολική έκφανση.

Η δημιουργία της μάνταλα

Η πηγή της μάνταλα είναι το κέντρο της, μία τελεία. Είναι ένα σύμβολο εντελώς ελεύθερο από διαστάσεις. Σημαίνει τον σπόρο, το σπέρμα, την σταγόνα, το περίοπτο αρχικό σημείο. Είναι το συγκεντρωτικό κέντρο στο οποίο συμπίπτουν οι εξωτερικές ενέργειες και στην κίνηση της σύμπτυξης αυτών των δυνάμεων, οι ενέργειες του αφιερωμένου ξεδιπλώνονται, αλλά και συγκεντρώνονται. Αναπαριστά δηλαδή, τα εξωτερικά και εσωτερικά διαστήματα. Ο σκοπός του είναι να εξουδετερώσει το διαχωρισμό του αντικειμένου-υποκειμένου. Στη συνέχεια, η μάνταλα αφιερώνεται σε μια θεότητα.

Στη δημιουργία της, μια γραμμή υλοποιείται εξωτερικά του σημείου. Άλλες γραμμές σχεδιάζονται, μέχρι να διασταυρωθούν σχηματίζοντας τριγωνικές γεωμετρικά μοτίβα. Ο κύκλος που έχει σχηματιστεί συμβολίζει τη δυναμική συνειδητότητα του σχεδίου. Ο εξωτερικός κύκλος συμβολίζει το φυσικό όριο του κόσμου στις τέσσερις διαστάσεις, που αντιπροσωπεύονται απο τις τέσσερις πύλες - και η ημικεντρική ή κεντρική περιοχή είναι η κατοικία της θεότητας. Το κέντρο λοιπόν, σχηματοποιείται ως η ουσία και η περιφέρεια σαν κατανόηση, αφού σαν ολοκληρωμένη εικόνα, η μάνταλα σημαίνει "κατανοώντας την ουσία".